Portale archiwalne przekraczające obecne granice państwowe, będące wynikiem współpracy pomiędzy państwami posiadającymi materiały archiwalne nawzajem uzupełniające własną historię, stały się już normą. Należą do niech miedzy innymi takie projekty jak PORTA FONTIUM, ARGE ALP, czy MOMASTERIUM. W wyniku współpracy pomiędzy archiwami i instytucjami naukowymi z Niemiec, Francji, Austrii i Szwajcarii w 2012 roku powstał nowy portal archiwalny obejmujący swym zasięgiem historyczną krainę o skomplikowanej historii, i co z tym związane, złożonej przynależności państwowej – krainę Górnego Renu (Oberrhein).

Archiwa niemieckie i francuskie nad Górnym Renem przechowują unikalne, pisane ręcznie dokumenty sięgające średniowiecza, dotyczące historii oraz rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego regionu. W dokumentach archiwalnych odzwierciedlone są zarówno zjawiska polityczne jak i rodzinne i prywatne relacje mieszkańców. To dziedzictwo kulturowe stanowi „pamięć” i podstawę każdej prezentacji turystycznej i kulturalnej oraz marketingu regionu Górnego Renu i jego świeckich i kościelnych zabytków i miejsc historycznych. Jednakże jak dotąd dostęp do niego miała jedynie niewielka grupa osób z względu na takie bariery jak: język, poziom wykształcenia, pismo używane w starych dokumentach i przede wszystkim rozproszenie przechowywanych dokumentów. Pamięć historyczna przechowywana w archiwach jest więc pamięcią „trudną”. Wielowiekowy podział dziedzictwa kulturowego miał szczególnie poważny wpływ na dwa państwa: Niemcy i Francję. Granice stały się tematem rozważań historyków, badaczy, a przede wszystkim mieszkańców regionu Górnego Nadrenii, który z historycznej perspektywy istniał w niewielkim stopniu lub wcale. Wspólny, dwujęzyczny i transgraniczny portal oraz otwarta sieć archiwów, wspierana przez ekspertów, instytucje i stowarzyszenia historyczne i regionalne, mają na celu przezwyciężenie powyższych przeszkód.Uczestniczące w projekcie archiwa i inni partnerzy postawili sobie za cel przywracanie pamięci historycznej Górnego Renu poprzez jej wirtualne odtworzenie i tym samym likwidację w tej przestrzeni obecnych granic państwowych, ale także granic, które funkcjonują w głowach historyków i potencjalnych użytkowników. Wspólny, dwujęzyczny i transgraniczny portal archiwalny wspierany przez ekspertów i konsultantów z każdej ze stron, pokonuje istniejące dotychczas przeszkody dostępu do informacji.Główne cele stawiane w realizacji projektu "Archivum Rhenanum" obejmują: - Przygotowanie podstawowych źródeł historycznych; - Digitalizację licznych dowodów historycznych do prezentacji za pośrednictwem portalu; - Budowę transgranicznej, dwujęzycznej bazy; - Stałą prezentację bazy danych za pośrednictwem portalu; - Umieszczenie i łączenie dziedzictwa kulturowego jako "pamięci historycznej" dla ogółu społeczeństwa po obu stronach rzeki i na całej jej długości; -  Koordynację stałej publicznej dyskusji na platformie komunikacyjnej z sprawą blobu: -  Konserwatorskie zabezpieczenie zasobówJako partnerzy i współfinansujący projektu są: Archives départementales du Haut-Rhin (Colmar), Archives départementales du Bas-Rhin (Strasbourg), Landesarchiv Baden-Württemberg - Generallandesarchiv Karlsruhe, Stadtarchiv Freiburg i  Stadtarchiv Speyer,  a także ponad 20 innych archiwów, instytutów uniwersyteckich i stowarzyszeń historycznych z Palatynatu, Alzacja i Badenii , a także ze Szwajcarii i Austrii. 
Prace nad budową portalu zakończone zostano do 2015 r. Logo projektu przedstawia półkę nawiązującą do zarysu i kolorystyki Renu, z rzędem otwartych woluminów. Portal „Archivum Rhenanum” to kolejna cenna inicjatywa, głównie archiwów i instytucji naukowych krajów niemieckojęzycznych widzących zagadnienia dostępności zasobów archiwalnych szerzej niż granice swojej właściwości terytorialnej. Jest to szczególnie istotne w przypadku terytoriów spójnych pod względem historycznym, językowym, gospodarczym i kulturowym, które zostały podzielone granicami państwowymi. 

Źródło: 

Archivum Rhenanum

oprac Jolanta Leśniewska
AP Płock O. Kutno