W dniu święta archiwistów i archiwów, w dniu 9 czerwca, Naukowy Portal Archiwalny ma zaszczyt poinformować o uruchomieniu działu autorskiego poświęconego kancelarii i archiwaliom pruskiej proweniencji. Dział prowadzony będzie autorsko przez wybitnego badacza tych zagadnień dr. Pawła Guta z Archiwum Państwowego w Szczecinie.

Adam Baniecki

Kancelaria i archiwalia pruskie.

Kancelarie i archiwalia śląskiej, pomorskiej, pruskiej proweniencji.
Pruska kancelaria akt spraw i jej spuścizna w archiwach polskich.

Pruska kancelaria akt spraw stanowi pewien synonim, hasło wywoławcze dla dokumentacji archiwalnej, która powstawała nie tylko w okresie XIX i XX wieku na ziemiach północnych i zachodnich państwa polskiego, a które w tym czasie stanowiły terytorium państwa pruskiego, ale szerzej dla tego typu dokumentacji z Pomorza Zachodniego, Warmii i Mazur, Ziemi Lubuskiej czy Śląska z XVI-XVIII wieku, nim one kolejno stały się częścią władztwa brandenbursko-pruskiego Hohenzollernów, a w konsekwencji państwa niemieckiego (od 1870). Z kolei system kancelarii akt spraw w okresie zaborów objął praktycznie całość ziem polskich i po dziś dzień jest podstawą kancelarii.

Celem działu jest wymiana doświadczeń związanych z opracowaniem, a może szerzej opieki naukowej nad archiwaliami wspomnianej proweniencji będących w zasobach polskich archiwów. Choć wg danych z SEZAMU większość tych materiałów archiwalnych została już opracowana w rozumieniu wytycznych metodycznych (inwentarz książkowy), wydaje się nadal zasadna dyskusja i wymiana doświadczeń na temat archiwalnego opracowania tych archiwaliów, jego pogłębienia z wykorzystaniem tradycyjnych form – przewodnik po zespole, sumariusz, jak też nowoczesnych narzędzi informatycznych, w tym publikacji on-linie.

Dział „Pruska kancelaria akt spraw” może być również miejscem prezentacji opracowań naukowych na temat kancelarii, akto- i archiwoznawstwa dotyczących materiałów archiwalnych szeroko rozumianej pruskiej proweniencji.

dr Paweł Gut

AP Szczecin