Biblioteka Archiwum Narodowego (Knihovna Národního archivu) w Pradze opublikowała (dnia 15.05.2020 r.) na swoich stronach internetowych sprawozdania roczne czechosłowackiego Ministerstwa Komunikacji z lat 1954-1989. Oprócz danych statystycznych dotyczących wszystkich rodzajów transportu oraz budownictwa związanego z transportem itd., zawierają one również informacje na temat organizacji tego ważnego obszaru gospodarki narodowej. Drukowane raporty dla lat 1954-1967 były wówczas tajne i ściśle tajne, dziś zaś są powszechnie dostępne.
Ustawa z 9 maja 1948 r. znacjonalizowała cały obszar komunikacji w Czechosłowacji, a więc transport kolejowy (w tym też kolejki linowe), drogowy, wodny i lotniczy. Utworzono specjalne przedsiębiorstwa państwowe, kierowane odgórnie przez ministerstwo, które zarządzały tym ogromnym majątkiem. Dlatego też w udostępnionych sprawozdaniach znaleźć można cały przegląd zagadnień dotyczących transportu czechosłowackiego, traktowanego całościowo, czyli od produkcji i wykorzystania środków transportu, po drogi i szlaki komunikacyjne (w tym wodne), wraz ze wszystkimi urządzeniami inżynierskimi (mosty, tunele, wiadukty, kanały itd.). Oprócz licznych tabel, opisów różnorodnych działań, inwestycji, produkcji, niewątpliwą atrakcją tychże sprawozdań są zdjęcia (głównie dla lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych) środków transportowych, a więc kolejowych, drogowych, rolniczych i różne typy samolotów, jakie w danym okresie produkowano w Czechosłowacji, jak również wykorzystywano do przewozu ludzi i towarów. Można prześledzić najrozmaitsze zagadnienia, np. rodzaje i ilości typów samolotów. Dla przykładu w 1964 r. czechosłowackie państwowe linie lotnicze (Československé státní aerolinie) dysponowano 67 samolotami pasażerskimi (najwięcej, było maszyn typu Ił-14, bo aż 22, a tylko jeden Bristol Britannia BB-318), 71 samolotów do celów specjalnych i tylko 3 śmigłowce (Mi-1 i Mi-4).

W tej sprawie musiało zabrać głos  stowarzyszenie zawodowe VdA - Stowarzyszenie Archiwistów Niemieckich. I nie jest to głos zachwytu, ale głos niepokoju i obaw o losy Archiwum Miejskiego w Monachium, w przypadku którego politycy lokalni  zakwestionowali jego miejsce w dotychczasowej strukturze administracyjnej oraz podjęli próbę redefinicji roli i zadań archiwum.
W wydanym oświadczeniu VDA apeluje do burmistrza Bawarii, stolicy kraju Monachium, Dietera Reitera (SPD), o utrzymanie standardów archiwalnych w planowanej reorganizacji archiwów miejskich w Monachium (stanowisko VdA z 11 maja 2020 r.).
Archiwum miejskie w Monachium jest jednym z największych archiwów miejskich w Niemczech. Jest ono częścią administracji miejskiej (Dienststelle des Direktoriums), a zatem wchodzi w zakres kompetencji burmistrza miasta Monachium. Szef biura, który sprawował tę funkcję od 2008 r. Michael Stephan przeszedł na emeryturę 1 maja 2020 r. Wraz z jego odejściem pojawiły się pomysły na zasadniczą zmianę statusu i pozycji archiwum miejskiego
Już pod koniec lipca 2019 r. frakcja  Zielonych Rady Miasta Monachium reprezentowana przez Rosę Liste, złożyła wniosek o zmianę nazwy archiwum miejskiego na Instytut Historii Miasta. Według wniosku Archiwum Miejskie znajdujące się w Dyrekcji ma zostać połączone z Wydziałem Historii Miasta należącym do Departamentu Kultury i być w ścisłej kooperacji z Muzeum Miejskim, Muzeum Żydowskim i Nazistowskim Centrum Dokumentacji.  W uzasadnieniu wniosku grupa parlamentarna wyjaśnia:„ Z reguły archiwa miejskie są częścią departamentów kultury (np. w Berlinie, Hamburgu, Kolonii, Frankfurcie, Gelsenkirchen). Specyfika monachijskiego umieszczania archiwum w dyrekcji wydaje się wynikać z przestarzałego zrozumienia zadań archiwum, jako wyłącznie gromadzenie  oficjalnych akt. Nowoczesna i aktualna forma działania archiwów według stanowiska Zielonych, łączy archiwizację z historyczną pracą opartą na badaniach, która komunikuje się z szerokim gronem odbiorców, a także z poradami dla administracji i polityki. Dlatego sensowne jest przeniesienie Archiwum Miejskiego do departamentu kultury  i ścisła współpraca z muzeum miejskim, muzeum żydowskim i nazistowskim centrum dokumentacji. Zdaniem Zielonych, w ten sposób tworzy się jednolite centrum kompetencji dla historii Monachium. Jako właściwą dla tak spójnej działalności zaproponowano  nazwę Instytut Historii Miejskiej – nazwa „archiwum” pozostaje tylko w domyśle. Swoje stanowisko Zieloni uwiarygodniają powołując się na  przykłady analogicznych rozwiązań we Frankfurcie nad Menem i w Gelsenkirchen. ”

Dnia 27 czerwca 2020 r. upłynie 70 lat od sądowego mordu, dokonanego przez komunistyczny wymiar sprawiedliwości Czechosłowacji na Miladzie Horákovej, skazanej na śmierć za rzekomą zdradę stanu. Postać ta – polityk, obrończyni praw kobiet, więziona przez Niemców w czasie II wojny światowej, jedyna kobietą jaka padła ofiarą mordu sądowego w okresie stalinizmu w Czechosłowacji, stała się symbolem walki o demokrację i wolność w obu państwach naszych południowych sąsiadów. Zbiór akt z dochodzenia prowadzonego przez Służbę Bezpieczeństwa Państwa pod kryptonimem „Środek” („Střed“), przeciw Horákovej i jej współpracownikom, przechowywany w Archiwum Organów Bezpieczeństwa (Archivu bezpečnostních složek) – odpowiednika polskiego IPN, zostały w 2010 r. uznany za archiwalnym zabytek kultury. Właśnie sposób konserwacji tego zbioru został zaprezentowany w przez wspomniane archiwum w Internecie w ramach Międzynarodowego Dnia Archiwów, który z powodu pandemii koronawirusa, nie mógł się odbyć w tradycyjny sposób.

Milada Horáková urodziła się 25 grudnia 1901 r. w Královskich Vinohradach, które od 1922 r. stanowią część Pragi, w rodzinie Čeňka Krále. W 1926 r. ukończyła prawo na Uniwersytecie Karola w Pradze, i niemal w tym samym czasie wyszła za Bohuslava Horáka, dziennikarza i jednego z redaktorów programowych Radia Czechosłowackiego. Już podczas studiów związała się z emancypacyjną Kobiecą Radą Narodową (Ženská národní rada), jednoczącą i koordynującą działania pojedynczych organizacji kobiecych, w walce o równość kobiet i mężczyzn zarówno pod względem zatrudnienia, jak i życia społecznego. Horáková szybko stała się jedną z kluczowych postaci tej organizacji. W 1929 r, została członkiem Czeskiej Narodowej Partii Społecznej (Česká strana národně sociální). Była członkiem Czechosłowackiego Czerwonego Krzyża i szeregu innych stowarzyszeń społecznych. Zawodowo pracowała w Centralnym Biurze Społecznym Miasta Pragi, zostając najmłodszym kierownikiem Wydziału do Spraw Młodzieży. Z przekonania była socjalistką, ale dużo podróżując, m.in. do Anglii, Francji, jak również do ZSRR, nie miała złudzeń co do bolszewickiej Rosji. Biegle mówiła po angielsku, francusku i niemiecku.

Na stronie www Archiwum Państwowego Obwodu Mińskiego – interesująca wystawa on-line pt. „Świadectwo dojrzałości” (”Аттестат зрелости”). Do niedawna nazywano tak świadectwo ukończenia szkoły średniej. Oficjalnie nazwa „аттестат зрелости” funkcjonowała w ZSRR do 1962 r. Została ona odziedziczona po imperium rosyjskim, gdzie od 1872 r. uczniowie gimnazjów otrzymywali właśnie „świadectwa dojrzałości”. W Związku Sowieckim do 1934 r. dokumentem ukończenia szkoły średniej było świadectwo (свидетельство), a następnie, w latach 1935–1944 – świadectwo ukończenia szkoły średniej (аттестат о среднем образовании). W 1944 r. powrócono do nazwy przedrewolucyjnej - świadectwo dojrzałości, zaś od 1962 r. - znowu do nazwy z lat 1935-1944.

Źródło: 

государственный архив минской области «Аттестат зрелости»

oprac. Edyta Łaborewicz

AP Wrocław O/Legnica