Zbiór tłoków i stempli pieczętnych w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu, red. P. Pokora przy współpracy M. Hlebionka, Poznań 2015.

W końcu roku 2015 Archiwum Państwowe w Poznaniu opublikowało katalog kolekcji tłoków i stempli przechowywanych w jego zasobie. Publikacja stanowi efekt pracy zespołu poznańskich archiwistów oraz dwóch cenionych w środowisku naukowym sfragistyków Piotra Pokory z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Marcina Hlebionka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obaj znawcy tematu prócz opracowania części opisów podjęli się również redakcji opublikowanego inwentarza oraz opracowania naukowego wstępu.
Prezentowana pozycja obejmuje opisy 730 typariuszy pieczęci oraz stempli urzędowych i czynności kancelaryjnych. Pochodzą one od XIV wieku aż do II połowy XX wieku. Do najbardziej znanych i cennych w kolekcji należą typariusze miast Poznania, Leszna, czy Wschowy, ale także wsi wielkopolskich. Na uwagę zasługują również zachowane w poznańskim zbiorze tłoki pieczęci władz rosyjskich z dawnej guberni kieleckiej.
Katalog dzieli się zgodnie z układem nadanym zbiorowi typariuszy w archiwum na 12 grup wg charakteru dysponentów pieczęci (królewskie, duchowieństwa, urzędowe imienne, instytucji kościelnych, wiejskie, sądowe, ziemskie, urzędów i instytucji, miejskie, cechowe, różne oraz kolekcja Alberta Breyera).

Każdy z tłoków i stempli pieczęci opisany został wg jednego schematu, który autorzy opracowania wypracowali na podstawie istniejących polskich i międzynarodowych wytycznych, a także opracowań, przede wszystkim struktury opisu typariuszy zaproponowanych w monografiach S.K. Kuczyńskiego i T. Kałuskiego.
O dużej wartość pracy naukowej i artystycznej świadczy również szata graficzna publikacji, przygotowana profesjonalnie przez Fundację TRES oraz pracowników pracowni digitalizacji poznańskiego archiwum. Dotyczy to tak wykonanych reprodukcji tłoków, jak też plastycznej oprawy katalogu.

Paweł Gut
AP Szczecin