Villa ten Hompel w Münster to miejsce spotkań z historią poświęcone zbrodniom popełnionym w czasach narodowego socjalizmu w Westfalii. Jako miejsce historyczne upamiętnia ale również wypełnia zadania związane z zadośćuczynieniem osobom prześladowanym przez niemiecki narodowy socjalizm, a ponadto podejmuje działania prewencyjne w stosunku do prawicowego ekstremizmu (o lewicowym się nie wspomina). Od 1954 roku w budynku mieścił się wydział odszkodowań starostwa powiatowego odpowiedzialny za wypłatę rekompensat ofiarom nazizmu i osobom, które przeżyły wojnę. Do 1968 roku o odszkodowania wystąpiło 12 tys. osób, którym wypłacono 100 mln. marek niemieckich.

Pod koniec lat 90-tych miasto Münster kupiło willę z zamiarem umieszczenia w niej instytucji muzealno-archiwalnej upamiętniającej ofiary nazizmu niemieckiego oraz dokumentującej działania policji i administracji w tym okresie. 13 grudnia 1999 r. burmistrz Berthold Tillmann otworzył pierwszą wystawę w obecności premiera Nadrenii Północnej-Westfalii Wolfganga Clementa i przewodniczącego Centralnej Rady Żydów w Niemczech Paula Spiegela. Villa ten Hompel ściśle współpracuje z uniwersytetami, szkołami i organizacjami społecznymi w pracach seminaryjnych i edukacyjnych. Od października 2008 r. wraz z miastem Münster wspiera „Mobilne doradztwo w powiecie Münster – przeciwko prawicowemu ekstremizmowi, na rzecz demokracji”.
Jako obiekt historyczny Villa ten Hompel jest nie tylko muzeum, ale także ośrodkiem dokumentacji, umożliwiającym prowadzenie badań. Wiele osób prywatnych zdeponowało tam  już pamiątki i znaleziska historyczne, które pozwalają zrozumieć nie tylko wielką historię, ale także życie zwykłych ludzi. Dziś Villa ten Hompel oferuje przestrzeń do poruszania tematów historycznych i współczesnych pomiędzy kulturą pamięci a promocją demokracji. Jej pracami kieruje od początku 2022 r Stefan Querl jako komisarz miejskiego ośrodka badań i pamięci o zbrodniach nazistowskich.W tym roku Villa ten Hompel będzie obchodzić  podwójną rocznicę 25 lat istnienia i 100 lat wybudowania obiektu -100 lat temu, w 1924 roku, w złotych latach dwudziestych Republiki Weimarskiej, rozpoczęła się budowa industrialnej willi Rudolfa i Johanny ten Hompel. Kierownictwo przygotowało ciekawy program jubileuszowy, w którym znalazły się trudne – dzieje rodzin nazistowskich - oraz kontrowersyjne tematy – gender, tożsamość płociowa w o okresie nasizmu i Holocaustu. W obszarze naukowym 21 i 22 marca odbędzie się dwudniowa międzynarodowa konferencja z prelegentami z USA, Wielkiej Brytanii, Ukrainy, Francji i Niemiec. Będzie dotyczyć zagadnień płci w narodowym socjalizmie i Holokauście aby zapewnić nowe podejścia do zrozumienia i otworzyć takie tematy, takie jak przemoc seksualna lub konstrukcje kobiecości i męskości. Profesor Elissa Mailänder z Paryża zaprezentuje swoją aktualną książkę o intymności i partnerstwie w czasach narodowego socjalizmu.
Gościem specjalnym 28 kwietnia będzie Reinhold Beckmann, znany szerokiej publiczności jako gospodarz telewizyjnego talk show i ekspert piłkarski. W swoim ostatnim bestsellerze  badał historię swojej matki Aenne i jej czterech braci, którzy zginęli podczas drugiej wojny światowej. W świetle wielu aktualnych sytuacji wojennych i kryzysowych książka Beckmanna zachęca ludzi do zajęcia osobistego stanowiska wobec wojny i przemocy.Tradycyjny cykl wykładów „Rozmowy środowe” porusza także temat historii rodziny uwikłanej poprzez swoich członków, w nazizm. 6 marca Katrin Himmler opowie o „braciach Himmlerach”. Berlińska politolog i autorka jest wnuczką osławionego szefa SS i policji Heinricha Himmlera. Pyta, dlaczego narodowy socjalizm był tak atrakcyjny dla większości Niemców i dlaczego wielu stało się (współ)sprawcami oraz co rodzinne milczenie na temat nazistowskiej przeszłości oznacza dla przyszłych pokoleń.
Każdy, kto jest zainteresowany badaniem historii własnej nazistowskiej rodziny, może poszukiwać wskazówek w „laboratorium” historii partycypacyjnej lub wziąć udział w warsztatach na ten temat „Prawda, fałsz, wyobrażenie” o narracjach pamięciowych w tych rodzinach. Gościem będzie berliński historyk i badacz Johannes Spohr.

Źródło: Geschichtsort Villa ten Hompel

Jolanta Leśniewska
AP Płock O.Kutno