W Londynie 8 czerwca 2011 r. DLM- Forum poinformowało o opublikowaniu założeń modułów dla europejskiego modelu archiwizacji elektronicznej Moreq2. W związku z pytaniami, jakie redakcja ArchNetu otrzymała od archiwistów, poniżej publikujemy krótką informację o tym czym jest Moreq2.
Czym jest Moreq2? Moreq jest modelem systemu archiwizacji elektronicznej pozwalającym na bezpieczne uchwycenie (capture) dokumentów i danych o wartości dowodowej i dokumentacji, istotnej dla przedsiębiorstw i instytucji publicznych, zarządzanie cyklem ich życia  wraz z jej brakowaniem lub ich dalszym przechowywaniem określonym w "planie porządkowania" (plan de classement,  czyli czymś zbliżonym do polskiego RWA), zarządzanie ich poufnością  i dostępnością. Jest modelem wymagań dla budowy oprogramowania dla systemu elektronicznej archiwizacji dla przedsiębiorstw lub podmiotów publicznych. Moreq2 nie tworzy modelu historycznego archiwum cyfrowego. Założenia historycznego archiwum cyfrowego znajduję się w normie ISO14721:2003 Open Archival Information System znanym jako OAIS. Moreq2 jest modelem systemu archiwizacji cyfrowej jednorodnej (homoogenicznej) czyli dostosowanej do obsługi pojedynczych podmiotów. Operuje pojęciami serii, podserii, jednostek archiwalnych, dokumentów czyli tym co odzwierciedla strukturę organizacyjną pojedynczych jednostek organizacyjnych.  
Moreq2 został pomyślany jako model archiwizacji elektronicznej dla systemu records management (Norma ISO15489- 1, 15489-2, obecnie poddane zostały rekapitulacji i przygotowywany jest cały pakiet uzupełniający norm z grupy ISO30300). W Polsce system records management nie istnieje.
W roku 2001 DLM- Forum opracowano Moreq, w roku 2005 model postanowiono  przeanalizować i ocenić. W efekcie w lutym 2008 r. opublikowano Moreq2. Prace nad wersją drugą poszły w dwóch  kierunkach. Pierwszym było opracowanie schematu XML odpowiadającego modelowi danych zdefiniowanemu w Moreq2, a drugim definicja i sposób certyfikacji oprogramowania na rynku europejskim dla records management.

Bibliografia:
1. Exigences types pour la maitrise de l'archivage electronique. Mis a jour et extention 2008- Specification Moreq2. Text principal.
2. red.  Marie- Anne Chabin (Archive 17) , Aprivoiser MoReq. Pour archiver et conserver l'information,  IALTA France 2007
3. Francoise Banat- Berger, Laurent Duplouy, Claude Huc, L'archivage numerique a long terme, Paris 2009.

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

W kwietniu 2011 r. został opublikowany we Francji raport, przygotowany przez  radcę rządowego do spraw nadzwyczajnych Maurice Quénet, dla   premiera Francji François Fillon pod tytułem "Jaka będzie przyszłość archiwów Francji?" (Quel avenir pour les Archives de France?).

Radca Quénet został poproszony o jego przygotowanie 27 października 2010 r. Premier postawił mu sześć pytań:
1. Jaka jest aktualna sytuacja archiwów państwowych?
2. Jaką formę instytucjonalną powinien przybrać międzyministerialny projekt pilotażowy aby odpowiadał życzeniom Rady Modernizacji Polityki Publicznej?
3. W jaki sposób zoptymalizować zarządzaniem zasobami archiwalnymi przez różne ministerstwa?
4. Jak stworzyć platformę międzyministerialna dla  archiwizacji cyfrowej?
5. W jaki sposób stworzyć portal służący do zunifikowanego dostępu do zasobów zdigitalizowanych?
6. W jaki sposób oceniać spuściznę kulturową stanowiącą zasoby archiwalne?

Przypomnijmy, że francuski dekret z 17 września 2009 r. (Décret n° 2009-1124 du 17 septembre 2009 modifiant le décret n° 79-1037 du 3 décembre 1979 relatif à la compétence des services d'archives publics et à la coopération entre les administrations pour la collecte, la conservation et la communication des archives publiques) zlikwidował Dyrekcję Archiwów Francji oddając archiwa Międzyministerialnej Służbie Archiwów Francji na czele której stoi dyrektor Hervé Lemoine, który zastąpił wieloletnią Dyrektor Archiwów Francji  Martine de Boisdeffre (dyrektor w latach 2001- 2010), która nie chciała pogodzić się reformą rządową oraz próbą odebrania archiwom francuskim obiektów siedziby archiwów w centrum Paryża.

Jak się zdaje, samo powstanie raportu Quéneta wskazywałoby na fakt, że przyjęte obecnie rozwiązanie nie jest dobre. Archiwiści francuscy nie są z niego zadowoleni, ale nie ich zadowolenie przyświecało rządowi reformującemu archiwa. Raport proponuje cztery scenariusze zamiany zaistniałej sytuacji. Pierwszy to jedynie kosmetyczna rekonfiguracja stanu obecnego czyli podległości pod Komitet Międzyministerialny Archiwów Francji. Scenariusz drugi to przekształcenie Komitetu Międzyministerialnego w  Komitet Sekretarzy Generalnych poszczególnych ministerstw. Wreszcie scenariusz trzeci to przywrócenie Dyrekcji Archiwów Francji podległości, jak było dotąd, pod Ministerstwu Kultury i Komunikacji. Quénet wskazuje, że takie umocowanie służby archiwalnej ma silne korzenie we francuskiej tradycji, albowiem w ten sposób zorganizowana służba archiwalna funkcjonowała od 1897 r. W uzasadnieniu dla takiego stanowiska wskazuje na autorytet jakim zawsze cieszyli się kolejni dyrektorzy zwłaszcza w relacjach międzynarodowych. Wskazuje także, że jakkolwiek trudnym byłoby obecnie przywrócenie stanu z 2009 r. to jedynie takie rozwiązanie wydaje się logiczne. Jako miejsce wprowadzenia zmian wskazuje Quénet raczej  Ministerstwo Kultury i Komunikacji. Czwarty wariant to utworzenie delegacji międzyministerialnej w archiwach.

Bardzo dużą wagę raport przykłada do europejskiego portalu APENET, jako platformy zunifikowanej udostępniania zdigitalizowanych archiwaliów. W pilotażowe projekty archiwa francuskie wchodzą przy finansowym wsparciu Unii Europejskiej.

Raport Quéneta interesujący jest także ze względu na swoje aneksy zawierające przegląd podstawowych normatywów prawnych regulujących francuską archiwistykę.

Na podstawie:
Quel avenir pour les Archives de France?

Oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

W dniu 31 maja 2011 Dyrektor Generalny UNESCO Irina Bobkova ogłosiła przyznanie nagrody "Pamięć Świata" edycji 2011 r.  Narodowym Archiwom Australii. Archiwa australijskie są dzisiaj światowym leaderem w zakresie przechowywania dokumentów elektronicznych. Poprzez liczne publikacje dzielą się one swoją zawodowa wiedzą nie tylko z ekspertami, ale także z szerokimi rzeszami zainteresowanych odbiorców. Pozwoliły swobodnie korzystać z efektów swoich badań oddając do użytku narzędzia do przechowywania dokumentów cyfrowych.
Narodowe Archiwa Australii, na poziomie światowym, podjęły próbę rozwiązania kluczowego wyzwania ery cyfrowej: jak przestawić procedury tworzenia dokumentów przez agendy rządowe z punktu widzenia zagwarantowania trwałego dostępu do dokumentów świadczących o pracy instytucji publicznych.
Narodowe Archiwa Australii maja także poważne osiągnięcia w zakresie konserwacji atramentu (métallo- gallique) używanego przez  wiele stuleci w Europie.

Nagroda w wysokości 30 tys. dolarów zostanie przeznaczona na stypendium studenckie tematycznie związane z zabezpieczaniem spuścizny dokumentacyjnej.

Przy okazji australijskiej nagrody, warto zwrócić uwagę na fakt wpisania, 9 czerwca 2011,  na listę światowego dziedzictwa "Pamięć Świata" UNESCO polskiego Archiwum Biura Odbudowy Stolicy.

Więcej: Portal UNESCO, NAA
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

Największy zbiór dokumentów rządowych z dziejów nowożytnych Wielkiej Brytanii został udostępniony on-line dla badań naukowych w ramach projektu State Papers Online. Od niedawna studenci i pracownicy naukowi mają dostęp do dokumentów dotyczących lat 1509 – 1714 obejmujących pełny zakres działań rządów Tudorów i Stuartów. Listy i tajne raporty ujawniają skryte działania polityków, reakcje na zagrożenia wewnętrzną rebelią czy zewnętrzną inwazją. Materiały zawierają również rachunki za zdradę i szpiegostwo, szczegółowe raporty wywiadu, korespondencję pomiędzy monarchami i władcami Europy.
Caroline Kimbell, szef Licensing w The National Archives, powiedziała: „Ukończenie projektu State Papers Online (Rządowych Dokumentów Online), nie tylko zmienia nasze doświadczenia badawcze i daje nowe spojrzenie na ewidencję zbiorów, ale także poszerza dostęp do materiałów dla nowych odbiorców, jednocześnie ujawniając nieznane wcześniej materiały. To fantastycznie, że ten zbiór wzbudził zainteresowanie na świecie i z niecierpliwością oczekujemy nowych odkryć wśród zagranicznych archiwów posiadających dokumenty powiązane z naszymi, które zostały znacznie mniej dokładnie zbadane niż dokumenty rodzime.”
Opublikowane w ciągu ostatnich czterech lat, w czterech częściach, State Papers Online (1509-1714) są największym cyfrowym archiwum rękopisów z uporządkowaną pełną wyszukiwarką tekstu. Teraz wraz z zakończeniem serii, użytkownicy mogą przeszukać prawie trzy miliony dokumentów umieszczonych w oddzielnych zbiorach National Archives i British Library.

State Papers Online

Na podstawie: The National Archives
oprac. Krzysztof Baniecki