Słowaccy archiwiści, wychodząc naprzeciw światowym tendencjom, postanowili zorganizować już po raz drugi (poprzednio w październiku 2011 r.) konferencję naukową nt. „Międzynarodowe standardy i ich wdrażanie w archiwistyce”, która odbędzie się 17 lutego 2012 r. w Archiwum Narodowym Słowacji w Bratysławie (Drotárska cesta 42). Konferencja organizowana jest w ramach działań organizacji skupionych w Stowarzyszeniu ICARUS (International Centr for Archival Reserch), czyli Międzynarodowym Centrum Badań Archiwalnych, którego siedziba mieści się w Wiedniu. Spotkanie ma charakter międzynarodowy (językami konferencyjnymi będą: słowacki i angielski), a wezmą w niej udział, oprócz Słowaków, również archiwiści z Czech i Węgier. Zabrakło niestety, po raz kolejny, przedstawicieli strony polskiej, choć nasz kraj, wraz z uczestniczącymi w tym spotkaniu państwami, jest wszak członkiem archiwalnej „Grupy Wyszehradzkiej”, której działalność nie została zawieszona. Zabrakło może właściwej komunikacji?

Wspólne dzieje Czech i Niemiec, mające ponad tysiącletnią metrykę, znajdują odzwierciedlenie w ogromnej liczbie źródeł historycznych, z których ogromna część nie została dotąd przebadania. Skomplikowane i dramatyczne, zwłaszcza w minionym stuleciu, relacje obu państw i narodów, wytworzyły szereg przeszkód we wzajemnych kontaktach i wzajemnym zrozumieniu, na które nałożyła się bariera językowa, co w efekcie uniemożliwiało rzeczywistą współpracę. Aby nadrobić stracone w tej dziedzinie lata uprzedzeń i niechęci archiwiści obu państw, a konkretnie z zachodnich Czech oraz z Turyngii i Saksonii, postanowili zorganizować wspólne spotkanie fachowców.
Spotkanie, zorganizowane w formie konferencji naukowej, odbędzie się w dniach 21-23 maja 2012 r. w Galerii Walensztajnskiej Muzeum w Chebie (zachodnie Czechy). Zorganizowane będzie w ramach tzw. małych projektów Unii Europejskiej „Cel-3”, pn. „Przekraczanie granic – Nowe drogi między krajami”. Są to projekty z funduszy przeznaczonych na rozwój regionów, a konkretnie z programu: „Inwestycje dla waszej przyszłości”.
Celem konferencji będzie spotkanie się fachowców-archiwistów z Czech i Niemiec, a konkretnie z terenu zachodnich Czech, Saksonii oraz Turyngii, w celu nawiązania żywych kontaktów osobistych, aby móc je potem wykorzystywać dla badań i poszukiwań archiwalnych oraz w wymianie niezbędnych informacji fachowych. Poszczególni referenci będą prezentować: organizację różnych archiwów w poszczególnych krajach, ich dzieje, narastanie zbiorów i udostępnianie archiwaliów.

Z końcem stycznia 2012 r. dyrektor Instytutu Studiów nad Reżimami Totalitarnymi (Ústav pro studium totalitních režimů – ÚSTR), odpowiednika polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, Daniel Herman, odwołał z funkcji dyrektora Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa (Archivu bezpečnostních složek – ABS) Janu Poddanou, którą osobiście zatrudnił na tym stanowisku równo rok temu. Zwolnienie to nastąpiło więc aż na 4 lata przed upływem 5-letniej kadencji na tym stanowisku. Herman swoją decyzję uzasadniał tym, że między nim a Poddanou szwankuje komunikacja, o szczegółach nie chciał jednak mówić.
Problemy i kontrowersje wokół zadań i obsady Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa, będącego częścią składową Instytutu Studiów nad Reżimami Totalitarnymi, trwają w Czechach od wielu lat. W ciągu ostatnich czterech lat trzykrotnie zmieniano szefa samego Instytutu, którego działalność wplątywana jest w bieżącą walkę polityczną, co nie służy realizacji jego ustawowych zadań. Ponadto wielu krytykom przeszkadza, iż kosztem badań nad przeszłością Instytut zajmuje się digitalizacją dokumentów oraz ich udostępnianiem w Internecie. Z tym zarzutem nie zgadza się obecny szef instytutu Daniel Herman, przypominający, iż Instytut został powołany głównie w tym celu, aby udostępniać dokumenty organów represji, „oraz aby prowadził badania naukowe, co oznacza, że oba te zadania uzupełniają się a nie wykluczają”.

Początek nowego, 2012 roku przyniósł publikację w sieci długo oczekiwanego portalu Archives Portal Europe. Jest to efekt kilkuletniej współpracy, który został osiągnięty w ramach programu eContentplus finansującego projekt APEnet. Prace nad stworzeniem portalu trwały od 2009 roku, w gronie konsorcjum składającego się z przedstawicieli 12 instytucji, w tym Fundacji Europeana, która od 2008 r. udostępnia kopie cyfrowe obiektów dziedzictwa europejskiego z bibliotek, muzeów i archiwów. W projekcie uczestniczyły również archiwa narodowe państw europejskich i instytucje zarządzające tymi archiwami. Jego liderami były archiwa z Francji, Niemiec, Hiszpanii, Holandii i Szwecji.