W 2015 roku przypada 600 lat od tragicznej śmierci Jana Husa, co w świecie czeskich historyków i archiwistów nie może przejść bez echa. Możemy więc spodziewać się w przyszłym roku, nie tylko u naszych południowych sąsiadów, wielu ciekawych wydarzeń związanych z tym jubileuszem. Jednym z nich będzie bez wątpienia wielka międzynarodowa konferencja naukowa pod hasłem: „Hus - husytyzm - tradycja - Praga. Od rzeczywistości do mitu i z powrotem” (Hus – husitství – tradice – Praha. Od reality k mýtu a zpátky), przygotowywana przez Instytut Historii Czeskiej Akademii Nauk (Historický ústav Akademie věd České republiky) oraz Archiwum Stołecznego miasta Pragi (Archiv hlavního města Prahy), zaplanowana na 27–29 maja 2015 roku.
Jan Hus: kapłan i reformator Kościoła, dziekan i rektor Uniwersytetu oraz uosobienie rosnącej świadomości narodowej. We wszystkich tych rolach jest nadal znany i akceptowany przez ogół społeczeństwa czeskiego, które w znacznej części wytworzyło nowoczesną tradycję, co nastąpiło zwłaszcza w XIX i XX wieku. To drugie życie Husa trwa do dziś, mając ogromny wpływ na czeską świadomość narodową i historyczną. Elementy tej tradycji są stale pogłębiane i powielane w mediach, podręcznikach i wielu wystąpieniach. Stały się szablonem, stereotypem, który jest coraz bliżej pustki.

Z końcem października 2014 r., Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Grodnie przeniosło swoją siedzibę z XVIII-wiecznego budynku, w którym mieściło się od lat 80-tych XIX w., do nowej siedziby w zbudowanym od podstaw dla potrzeb archiwalnych, w trzykondygnacyjnym budynku, o łącznej powierzchni 3,5 tys. metrów kwadratowych, spełniającym wymogi przechowalnicze stawiane współczesnym budynkom archiwalnym, wyposażonym w nowoczesny system wentylacyjny, sygnalizacji przeciwpożarowe (budynek posiada system automatycznego gaszenia gazem), w sprzęt do konserwacji i digitalizacji dokumentów archiwalnych itd.

fot. Гродзенская праўда

Ilustracja wykonana z użyciem "Wikipedia logo bronce" by User:Nohat [CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons"

Archiwa to repozytoria dziedzictwa kulturowego człowieka które, zachowując oryginalne dokumenty i artefakty z przeszłości, odzwierciedlają wspólną historię. Ich zadaniem jest chronić te zasoby i udostępniać je wszystkim. Misją Wikipedii jest jest dostarczyć podstawową wiedzę, udostępniając ją swobodnie i bez ograniczeń. Archiwa są więc naturalnym kandydatem do współpracy z Wikipedią, do wykorzystania zasobów i możliwości obu z nich. Artykuł ten jest częściowo oparty na doświadczeniach układu partnerskiego Instytutu Piłsudskiego z Wikipedią w ciągu ostatniego półtora roku.

Dlaczego Wikipedia?

Wikipedia jest największą encyklopedią, dostępną dla wszystkich. Każdy, kto ma dostęp do Internetu może korzystać z niej korzystać. Wikpedia ma około pół miliarda odsłon miesięcznie, 250 wersji językowych i zawiera około 20 milionów artykułów. (Polska wersja ma ponad milion artykułów i jest w pierwszej dziesiątce na świecie). Użytkownicy coraz częściej sięgają po Wikipedię dla uzyskania podstawowych informacji na każdy temat, zwłaszcza dotyczy to młodszego pokolenia, dla którego komputer i internet to narzędzia codziennego użytku.

Coroczna impreza organizowana jest przez   CineGraph i Bundesarchiv (Archiwum Federalne) we współpracy z DFG (Deutsche Forschungsgemeinschaft)  w ramach projektu badawczego "Historia Filmu Dokumentalnego w Niemczech 1945-2005". CineFest jest miejscem spotkań  dla filmowców, historyków filmu, archiwistów, techników filmowych i licznych miłośników X muzy. To znamienite grono zebrało się w Hamburgu w dniach od 15 do 23 listopada. Na festiwalu prezentowane były znane i zapomniane klasyki filmowe oraz odkrywane na nowo skarby niemieckiego dziedzictwa filmowego. Tegorocznej edycji towarzyszyło przewrotnie sformułowane motto NEUE WEGE IM DOKUMENTARISCHEN GEGEN?ÖFFENTLICHKEIT! (ponieważ brak jednoznacznego odpowiednika w języku polskim, roboczo nazwałabym to zjawisko „strefą niezależnej komunikacji społecznej)  i poświęcone było   nowym sposobom dokumentowania rzeczywistości  w dokumentalnej sztuce filmowej od lat 60-tych do współczesności. Licznym pokazom filmowym towarzyszył kongres naukowy 27 Internationale Filmhistorische Kongress  w dniach 20.–22 listopada.

Sposób ukazywania świata i zjawisk społecznych  w  filmie dokumentalnym  w latach 60 –tych uległ zasadniczej zmianie. Przez zastosowanie  kamery  z taśmą filmową 16 mm i nowoczesnej (wówczas)  techniki rejestracji, można było „podejść bliżej” nagrywanych wydarzeń, a wręcz rejestrować je z samego ich centrum, co wcześniej nie było możliwe. Pojawiły się wówczas lekkie przenośne kamery oraz w późniejszym okresie technika video,  a sam sprzęt nagrywający stawał się coraz bardziej dostępny. To z kolei miało ogromny wpływ na styl prezentacji obrazu dokumentalnego  oraz dobór  tematów. Te zmiany techniczne zbiegły się w czasie z  bardzo dynamicznymi  zjawiskami społecznymi lat 60-tych takimi  jak, protesty społeczne przeciwko wojnie w Wietnamie, energii atomowej, ruchy ekologiczne, rewolty młodzieżowe, postępująca liberalizacja społeczna. Ponieważ oficjalne media -dzisiaj powiedzielibyśmy media głównego nurtu - często ignorowały te zjawiska, lub przedstawiły je w krzywym zwierciadle, pojawiły się jako reakcja na to alternatywne, niezależne formy przekazu.