W dniach 21-22 maja 2015 r. odbyła się w Warszawie XV konferencja z cyklu „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata”. Tegorocznym tematem były „Archiwa w otoczeniu społecznym XXI wieku”. Konferencja zgromadziła przedstawicieli 21 krajów (Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Estonia, Finlandia, Francja, Holandia, Izrael, Kanada, Litwa, Łotwa, Mołdowa, Niemcy, Polska, Rosja, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Węgry i Wielka Brytania). Rozpoczął ją referat inauguracyjny „Nowe czasy, nowe relacje”, przedstawiony przez Andrzeja Biernata - zastępcę Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. Zawarta była w nim diagnoza obecnego stanu prawnego i zmian zachodzących w społeczeństwie, które mają wpływ na działania archiwów  jako instytucji. Jako główne grupy zagadnień przedstawiono usługi dla obywateli, metody wykorzystanie zasobu archiwalnego, komunikację społeczną i współpracę z otoczeniem, do czego potrzebne sa nowe kompetencje archiwistów. Na zakończenie Andrzej Biernat dokonał też krótkiego podsumowania przedstawionych referatów, z których wynikało, że archiwa w wielu krajach borykają się z takimi samymi problemami, że nie są szeroko znane w otoczeniu i preferują tradycyjne metody działania. Coraz częściej jednak sięgają po nowoczesne środki, rozwijają nowe formy działalności, także po to, aby utrzymać i zwiększyć żywy kontakt archiwów z użytkownikami.Dokument elektroniczny nie będzie ich już przyciągał do archiwów. A. Biernat przywołał też wystąpienie Gintarasa Dručkusa i Kristiny Stanišauskė (Litwa), którzy za „Mission possible” uznali przemianę archiwów z podmiotów pasywnych w aktywne. Porównując różnorodność zasobu archiwów do oferty supermarketu, zaznaczyli jednak, że dotarcie do poszukiwanego celu w archiwum wymaga znacznie lepszego przygotowania. Między rozpoczęciem a zakończeniem konferencji uczestnicy wysłuchali ponad trzydziestu referatów, przygotowanych przez reprezentantów 16 krajów. Po raz pierwszy zapoznać się można było również z abstraktami opublikowanymi w trzech językach oraz poznać sylwetki referentów.

Otwarcie konferencji przez prof. Władysława Stępniaka
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych

Jednym z najważniejszych zadań systemu zarządzania aktami (RM) jest dokumentowanie działalności instytucji czy organizacji, tworzenie zapisanej i niezmienialnej pamięci jej działalności i historii, zapisywanie dowodów które mogą być użyte (np. przez historyka lub sąd) z pewnością, że nie zostały one zmienione czy zafałszowane. W tym aspekcie MoReq2012 jest istotny również dla archiwów, których funkcja pokrywa się w dużym stopniu z tymi zadaniami.

Moduły MoReq2010

MoReq2010  - wymagania sytemu zarządzania aktami -  jest podzielone na moduły, które opisują różne działy albo funkcje oprogramowania. Moduły to jednocześnie serwisy, części oprogramowania które te funkcje spełniają. Niektóre rodzaje serwisów są  już w powszechnym użyciu w prawie każdym systemie wielo-użytkownikowym, niektóre są specyficzne dla MoReq.

Moduły obsługujące użytkowników to Grupy Użytkowników i modelowy Moduł Ról. Zadaniem modułu użytkowników jest zarządzanie użytkownikami i ich grupami, podobnie do istniejących użytkowników w systemach komputerowych, ale z konkretnymi ograniczeniami (np. nie wolno ponownie używać identyfikatorów itp.). Moduł ról opisuje role jakie moga przyjmować użytkownicy, i możliwości dostępu do przypisane tym rolom. Jan Kowalski może więc na przykład należeć do grupy Działu Handlowego, i posiadać rolę Administratora z prawami dodawania nowych użytkowników, ale tylko w tym dziale.

Wystawa internetowa przygotowana w Archiwum Państwowym Obwodu Charkowskiego w Charkowie, w ramach obchodów Dnia Pamięci Ofiar Represji Politycznych na Ukrainie, przedstawia 34 dokumenty archiwalne obrazujące sowieckie represje polityczne z lat 30.tych XX w. w ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, których ofiarą byli archiwiści.
Wiktor Aleksandrowicz Barwiński (ur. 1885), starszy badacz w Archiwum Głównym Dawnych Akt, w 1937 r. został oskarżony o udział w kontrrewolucyjnej organizacji nacjonalistycznej, za co wymierzono mu karę 10 lat pobytu w łagrze. Postępowanie w jego sprawie zostało przez NKWD zakończone w 1941 r. z powodu śmierci oskarżonego.

Verkörperung kommunaler Identität czyli Ucieleśnienie tożsamości miejskiej to nietypowy interdyscyplinarny projekt badawczy, w realizacji którego zastosowane zostały nietypowe metody wykorzystywane głównie w medycynie ale także kryminalistyce. Bohaterem projektu zaś są średniowieczne pieczęcie miasta Spiry(Speyer), przechowywane w archiwum miejskim -Stadtarchiv Speyer. Archiwum Miasta Spiry bez wątpienia można określić jako najstarsze i wiodące komunalne archiwum w Palatynacie (Pfalz). Jego początki sięgają daleko w średniowiecze. Najwcześniejszy dokument, który jest obecnie przechowywany w archiwum, to dokument cesarza Fryderyka I z roku 1182, który potwierdzał  i rozszerzał przywilej lokacyjny miasta wystawiony przez cesarza Henryka V w 1111 r. Najcenniejsze dokumenty miejskie w średniowieczu trzymane były w tzw. „czerwonej skrzyni”. Najstarszy inwentarz (w rozumieniu spisu dokumentów) pochodzi z 1579 r.

fot. http://siegel.hypotheses.org/

Pieczęcie jako – znak własnościowy i rozpoznawczy osoby fizycznej lub prawnej, wyciskane były  za pomocą stempla (typariusza)  najczęściej wosku, lub innych materiałach. Stanowiły one świadectwo wiarygodności – nadając moc prawną pismu. Wpisywały się swoją formą fizyczną (kształt, wyobrażenie napieczętne, napis) w ówczesną estetykę, odzwierciedlając ducha czasów, z których pochodziły. Jest to zagadnienie, którymi  zajmuje się głównie sfragistyka , historia sztuki, dyplomatyka i inne. Pieczęć Spiry przedstawiała w wyobrażeniu napieczętnym imponujący budynek katedry wraz z postacią patronki miasta Najświętszej Maryi Panny. Wizerunek ten w pieczęci miejskiej używany był w latach ok. 1231 do 1792. Projekt nie zajmuje się jednak tą zasadniczą częścią pieczęci oddając to badaniom nauk wymienionych wyżej, skupia się natomiast na dodatkowym i tajemniczym elemencie. Pieczęcie miejskie ze Spiry posiadają jeszcze jedną cechę  – swoiste kontrasygillum, czyli odciśnięte  na odwrocie pieczęci głębokie odciski palców jednej lub kilku osób. Najczęściej występują trzy wertykalnie ułożone odciski linii papilarnych. Jaką role pełniły te odciski, przez kogo były składane, kto brał udział w procesie powstawania średniowiecznej pieczęci jako ważnego aktu prawnego i twórczego. Odpowiedzi na te i inne pytania szukać będą autorzy projektu.