W dniu 24 października odbyła się w Krakowie, w siedzibie Polskiej Akademii Umiejętności, II konferencja z cyklu Archiwa, biblioteki, muzea w dobie digitalizacji, zorganizowana przez Archiwum Nauki PAN i PAU oraz Komisję Historii Nauki PAU. Na wstępie Bernadeta Wilk (Archiwum Nauki PAN i PAU) przypomniała poprzednie konferencje, wprowadzając zebranych w tematykę archiwów naukowych i nowych zadań stojących przed placówkami przechowującymi dziedzictwo narodowe. Pierwszy referat Z problematyki prawa autorskiego w działalności archiwalnej, bibliotecznej i muzealnej przedstawiła Sybilla Stanisławska-Kloc (Instytut Prawa Własności Intelektualnej UJ) – za pośrednictwem Skype’a, jako że autorka nie mogła przybyć na konferencję. Zgromadzeni wysłuchali informacji o tych przepisach prawa autorskiego, które mają zastosowanie do zbiorów archiwów, bibliotek i muzeów oraz o europejskich źródłach prawa autorskiego i jego implementacji w przepisach polskich. Mieli też możliwość obejrzenia prezentacji, zdalnie animowanej przez autorkę. Wskazała ona również kilka spraw jeszcze nie rozstrzygniętych jednoznacznie, np. kwestię utworów osieroconych. Zaznaczyła też, że digitalizacji nie można uznać za opracowanie utworu, nie ma więc w tym przypadku mowy o prawie zależnym.
Trzy referaty przedstawili pracownicy archiwów państwowych. Wojciech Woźniak (NAC) w prezentacji Od skanu do strony internetowej – proces digitalizacji i publikacji kopii cyfrowych materiałów archiwalnych w Narodowym Archiwum Cyfrowym przedstawił różne aspekty działań podejmowanych przez to archiwum, prowadzące Centralne Repozytorium Cyfrowe i pełniące funkcję jednego z centrów kompetencji ds. digitalizacji. Należą do nich np. skanowanie i prezentacja w serwisie www.audiovis.nac.gov.pl fotografii z własnego zasobu oraz skanowanie materiałów i mikrofilmów z innych archiwów i częściowa prezentacja kopii cyfrowych w serwisie www.szukajwarchiwach.pl organizację. Grzegorz Dąbrowski - Procedura digitalizacji materiałów archiwalnych na przykładzie doświadczeń Archiwum Państwowego w Krakowie - i Jacek M. Seweryn - System Zarządzania Kopiami Cyfrowymi jako przykład oprogramowania do realizacji zadań w zakresie digitalizacji (obaj AP w Krakowie) omówili kilkuletnie doświadczenia krakowskiego archiwum w dziedzinie digitalizacji, zdobywane m.in. w czasie realizacji projektu skanowania spisów ludności miasta Krakowa z lat 1850-1921. Także te negatywne, które wykorzystano później przy przygotowywaniu instrukcji digitalizacji oraz założeń Systemu Zarządzania Kopiami Cyfrowymi (SZKiC). System, wykonany przez firmę Araneo, został zaprezentowany uczestnikom, a osoby zainteresowane szczegółami miały możliwość indywidualnych konsultacji z autorami. Ważną informacją jest ta, iż archiwum może nieodpłatnie udostępniać SZKiC archiwom zainteresowanym wdrażaniem procesów digitalizacji wspomaganych przez system informatyczny. Jest to sytuacja analogiczna do systemu EZD, przygotowanego przez Podlaski Urząd Wojewódzki, który może być przekazywany innym urzędom wojewódzkim.

W środę dnia 2 listopada 2011 r. w Instytucie Kulturalnym „Alternativa” w morawskim Zlinie w Czechach zostanie otwarta wystawa pt. „Przemiany fabryki – ludzie i czas” (Proměny továrny – lidé a čas), przygotowana przez Morawskie Krajowe Archiwum w Brnie oraz Powiatowe Archiwum Państwowe w Zlinie, które użyczyły na nią wielu swoich materiałów. Wystawa obrazuje rozwój i przemiany przemysłowej dzielnicy w Zlinie, począwszy od lat 20-tych XX wieku do dziś. Pokazano na niej liczne, nigdy dotąd nie publikowane zdjęcia, ukazujące nie tylko obiekty fabryczne, ale i ludzi, którzy w nich pracowali. Podczas wernisażu publiczność będzie miała jedyną okazję, aby obejrzeć niedawno odrestaurowane dokumenty dotyczące rejestracji słynnej firmy „Bat’a”, którą właśnie w Zlinie utworzyli Antoni i Tomaš Batá w 1894 r. Dziś koncern „Bat’a” produkuje w 26 państwach przeszło 14 miliardów par butów, które sprzedaje m.in. poprzez sieć własnych sklepów znajdujących się w ponad 50 państwach.
Budowa i rozwój fabryki obuwniczej Tomaša Bati przyczyniło się do niebywałego rozwoju miasta Zlin, którego ludność w okresie między wojennym (1918-1938) zwiększyła się dziesięciokrotnie – z 3.600 do ponad 38.000 mieszkańców. Bata poczynił też ogromne inwestycje komunalne, zapraszając do współpracy licznych światowej sławy architektów, m.in. Le Courbusiera, którzy realizowali tu koncepcję idealnego miasta przyfabrycznego. Powstała ogromna dzielnica domów w stylu modernizmu (funkcjonalizmu) wzniesionych z charakterystycznej czerwonej cegły. W okresie międzywojennym wybudowano tu zarówno domy jedno- i wielorodzinne, jak i wieżowce - biurowce, z których najwyższy „drapacz chmur Jednadvacítka” (z lat 1937-1938) – mieszczący siedzibę kierownictwo firmy „Bat’a”, wznosi się na 77,5 m.
Wystawa czynna będzie do dnia 30 listopada 2011 r., w sali Społecznego Domu „Alternativa” – Instytut Kulturalny w Zlinie, przy ul. Osvoboditelu 3778.
Folder wystawy.

Oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra
Folder wystawy.

W 2014 r. przypadnie dwusetletnia rocznica napisania, w niewielkiej miejscowości Eidsvoll, norweskiej konstytucji. W związku z jubileuszem powstał wspólny projekt archiwów państwowych i norweskiego stowarzyszenia genealogów DIS-Norge, którego celem jest stworzenie strony internetowej zawierającej drzewa genealogiczne potomków 112 reprezentantów opracowujących w 1812 r. w Eidsvoll konstytucję. Badaniami mają być objęte najróżniejsze źródła archiwalne, a w szczególności księgi kościelne, spisy ludności, akta stanu cywilnego i inne źródła. Poszukiwane będą także materiały ikonograficzne.
Ze względu na fakt, że w Norwegii badania genealogiczne cieszą się wielką popularnością, organizatorzy mają nadzieję, na olbrzymie zainteresowanie zaproponowanym tematem. „Odnaleźć potomków ludzi z Eidsvoll będzie, więc bardzo interesującym dla tych, którzy zajmują się rodami i historią, mówi Metce Gunari z DIS-Norge” (tłum. AB). Stowarzyszenie DIS-Norge będzie przydzielać poszczególnych reprezentantów badaczom i ma nadzieję, że każdy ze 112 znajdzie swojego autora.
W Wielki Poniedziałek 1814 r. 112 wybranych spośród reprezentantów urzędników miast, prowincji i jednostek wojskowych zebrało się w Eidsvoll celem stworzenia konstytucji norweskiej.
Kontrowersje wzbudzała rola i pozycja króla w ustroju państwa. Jak na owe czasy Konstytucja była dość radykalna przyznając prawo wyborcze każdemu, kto był właścicielem lub dzierżawcą gruntów lub posiadał odpowiedni majątek w mieście miał prawo wyborcze. Dodatkowym ograniczeniem był wiek powyżej 25 lat oraz warunek zamieszkiwania w kraju od 5 lat.
Celem wspólnego projektu Riksarkivet i DIS-Norge jest odnalezienie informacji o potomkach wszystkich 112 twórców konstytucji i przedstawienia informacji o nich (za zgodą żyjących) w Internecie. W fazie pierwszej mają być przedstawione podstawowe informacje o rodzinie, w fazie drugiej informacje te zostałyby uzupełnione o dokumenty oraz materiał ikonograficzny i filmowy.
Przedsięwzięcie jest formą oddania honoru ludziom, którzy trwale odcisnęli piętno na historii Norwegii. Ukazuje, poprzez dzieje rodzin, związki pokoleniowe umiejscowione w przestrzeni historycznej.

Strona projektu Eidsvollsmenn (j. norweski)

Opracował na podstawie Riksarkivet i DIS-Norge
Adam Baniecki

AP/O Lubań

Po raz 12 w Czechach odbędzie się doroczna konferencja poświęcona zagadnieniom współpracy archiwów, bibliotek, muzeów, galerii i innych instytucji zajmujących się gromadzeniem i opieką nad zabytkami, w wykorzystywaniu informatycznych i komunikacyjnych technologii dla ochrony i udostępniania dziedzictwa kulturowego. Organizatorami konferencji są: czeski Związek Bibliotekarzy i Pracowników Informacji Naukowej, Archiwum Narodowe w Pradze, Czeska Biblioteka Narodowa. Pieniądze na konferencję uzyskano m.in. z grantu „Vít Richter”. Konferencja odbędzie się od 30 listopada do 1 grudnia 2011 r. w sali kinowej Archiwum Narodowego w Pradze (Národní archiv Praha, Archivní 4). Początek obrad o godz. 9:30 30 listopada.
Chcący wziąć udział w konferencji winny zarejestrować się elektronicznie do dnia 23.11.2011 r. za pomocą elektronicznego formularza, lub   Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć. .
Opłata konferencyjna wynosi 300,- koron czeskich i będzie pobierana przy rejestracji uczestników przed rozpoczęciem konferencji.
Program i aktualne informacje o konferencji można znaleźć w na stronie: SKIP (Svaz knihovníků a informačních pracovníků České republiky).

oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra